Googling the paradox: Ποδήλατο+Αθήνα

Άρχισε ως ένα ολιγόλεπτο διάλειμμα από το διάβασμα και μετά από δυο ώρες παραδέχτηκα ότι το παράκανα! Αυτή η περιέργειά μου τα φταίει όλα.

Όταν googlαρα τις λέξεις «Ποδήλατο πόλη» και «Ποδήλατο Αθήνα» μου φαινόταν σαν ένα αρκετά παράδοξος συνδυασμός, δυο λέξεις που φάνταζαν παράταιρες. Και ήμουν προετοιμασμένος για την πλήρη απογοήτευση.

Τελικά βρέθηκα μπροστά σε αρκετά και ενδιαφέροντα πράγματα. Αλλά κυρίως διαπίστωσα ότι δεν είμαι ούτε ο μόνος ούτε ο πρώτος που σκέφτηκε να το δοκιμάσει. Με μεγάλη μου χαρά διάβασα για ανθρώπους οι οποίοι στις αντίξοες συνθήκες της πόλης παίρνουν το ποδήλατό τους για βόλτα και γνωρίζουν μια άλλη, άγνωστη σε μας πλευρά της. Άλλοι το χρησιμοποιούν και καθημερινά για να πάνε στις δουλειές τους. Ενώ κάποιοι έχουν οργανωθεί, προωθώντας αιτήματα για πιο ασφαλή και εύκολη χρήση του ποδηλάτου στην πόλη, θέσπιση νόμων, επιδοτήσεων και διευκολύνσεων αντίστοιχων των υπολοίπων χωρών της Ευρώπης αλλά και οργανώνοντας ποδηλατοδρομίες.

Εμένα όλα αυτά μου φάνηκαν πολύ ελπιδοφόρα. Γιατί καλά είναι να σε πιάνει το παράπονο και να λες «κρίμα που στη χώρα μου δε συμβαίνουν αυτά που βλέπω εδώ», αλλά το ξέρουμε όλοι ότι πολύ εύκολα αμέσως μετά θα πεις «δε βαριέσαι…». Ο σκοπός είναι να μην το πεις. Να το παλέψεις και να δοκιμάσεις να αλλάξεις. Και μαζί με σένα κι ο κόσμος γύρω σου.

Δεν ξέρω τι να πρωτογράψω από αυτά που διάβασα, γι’ αυτό θα τα παραθέσω λίγο σύντομα και λίγο σκόρπια. Συγχωρέστε με!

Κατ’ αρχάς γνώρισα τους Ποδηλάτες και τους Φίλους του ποδηλάτου. Από τα πρώτα αποτελέσματα της αναζήτησής μου, και με αρκετά χρήσιμα πράγματα για κάποιον που θέλει να μπει στον κόσμο αυτόν. Εκτός από βόλτες με ποδήλατα, προτείνουν διαδρομές, δίνουν συμβουλές, λύνουν απορίες. Αλλά και διεκδικούν αυτά που αλλού είναι αυτονόητα.

Πριν λίγο καιρό, όταν είχα πρωτοαρχίσει τις βόλτες με το ποδήλατο εδώ, είπα στον εαυτό μου ότι όταν επιστρέψω με το καλό θα προσπαθήσω να κάνω το κέφι μου με το ποδήλατο, γνωρίζοντας όμως τις δυσκολίες. Και μια από τις βασικές, αλλά και από αυτές που διορθώνονται, ήταν η έλλειψη υποδομών. Μάλιστα, σε μια έκρηξη ενθουσιασμού και αισιοδοξίας είπα σε κάποιον φίλο ότι θα έγραφα επιστολή προς το Υπουργείο Μεταφορών ή τον Δήμο σχετικά με το θέμα. Δε χρειάστηκε, γιατί κάποιοι με πρόλαβαν και το έχουν κάνει ήδη πιο οργανωμένα. Παραθέτω μερικά αποσπάσματα:

Αθήνα
29-3-2007
ΠΟΔΗΛΑΤ-ΙΣΣ-ΕΣ
ΦΙΛΟΙ ΤΟΥ ΠΟΔΗΛΑΤΟΥ,
Επταχάλκου 3 ,
118 51 Αθήνα

ΠΡΟΣ: - Τον Δήμαρχο Αθήνας, κ. Νικήτα Κακλαμάνη,
- Δημοτικό Συμβούλιο
[...]

ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΠΟΔΗΛΑΤΟΥ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑ

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια αισθητή αύξηση των Ποδηλατών της Αθήνας. Πρόκειται για ανθρώπους που αποφάσισαν να εγκαταλείψουν τις εύκολες λύσεις για τις αστικές τους μετακινήσεις και να στραφούν σε ένα πιο ορθό μέσο με γνώμονα το οικολογικό και κοινωνικό τους καθήκον. Δυστυχώς οι συνθήκες που συνάντησαν στους δρόμους της πόλης μας είναι ιδιαίτερα αντίξοες λόγω της έλλειψης υποδομών και σχετικής παιδείας των οδηγών των αυτοκινήτων και των μοτοσικλετών. Δυστυχώς μέχρι σήμερα οι ιθύνοντες αδυνατούν να πιάσουν τον παλμό του αυτού του νέου και δυναμικού ρεύματος και εμμένουν σε έναν κακώς νοούμενο συντηρητισμό που καταδικάζει την πόλη μας στη διατήρησης του σημερινού καθεστώτος σε ότι αφορά τις μετακινήσεις, τη ρύπανση και την αισθητική.
[...]

Προτάσεις

Η πραγματική συνειδητοποίηση της προβληματικής κατάστασης που επικρατεί στην Αθήνα πρέπει να οδηγήσει στην άμεση εφαρμογή ενός προγράμματος που θα εξασφαλίζει την ευρύτατη ένταξη του Ποδηλάτου ως καθημερινού τρόπου μεταφοράς των πολιτών στη πόλη, που μαζί με τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς αποτελούν τη μοναδική διέξοδο για την απεξάρτηση και την μείωση της χρήσης του ΙΧ. Σ’ αυτό το πλαίσιο προτείνουμε:

1. Δίκτυο ποδηλατοδρόμων. Την άμεση υλοποίηση ενός κεντρικού δικτύου ποδηλατοδρόμων που θα διατρέχουν όλη τη πόλη σε διάφορες κατευθύνσεις. Υπενθυμίζουμε ότι έχει εκπονηθεί σχετική μελέτη από το ΕΜΠ. Η δημιουργία αυτού του δικτύου μπορεί να αρχίσει σε ελάχιστο χρόνο και με ελάχιστα έξοδα με τον πρώτο ποδηλατικό άξονα της Αθήνας, Γ’ Σεπτεμβρίου – Αιόλου – Ερμού – Θεσσαλονίκης, να συνεχιστεί με την κατασκευή των συνδετήριων ποδηλατοδρόμων μεταξύ των πεζοδρόμων του κέντρου και στη συνέχεια να εξαπλωθεί σταδιακά σε όλη τη πόλη. Τελικός σκοπός θα είναι το συνολικό δίκτυο των ποδηλατοδρόμων να είναι συγκρίσιμο με αυτό άλλων ευρωπαϊκών πόλεων. Θεωρούμε αναγκαίο να επισημάνουμε ότι η κατασκευή των ποδηλατοδρόμων πρέπει να εξασφαλίζει προδιαγραφές που να τους καθιστούν εύχρηστους και ασφαλείς και δε μπορεί να γίνεται σε βάρος των ήδη προβληματικών πεζοδρομίων.

2. Χώρους στάθμευσης ποδηλάτων. Τη δημιουργία δικτύου χώρων στάθμευσης και ασφάλισης (δέσιμο) των ποδηλάτων στην πόλη όπου υπάρχει ανάγκη. Οι βάσεις πρόσδεσης των ποδηλάτων πρέπει να έχουν τις κατάλληλες προδιαγραφές.

3. Ποδήλατα πόλης (City bikes). Στα πρότυπα και πάλι αρκετών άλλων ευρωπαϊκών πόλεων (π.χ. Βερολίνο) μπορεί να εφαρμοστεί κάποιο σύστημα ενοικίασης με ευνοϊκούς όρους ή δανεισμού ποδηλάτων σε συγκεκριμένα σημεία (κεντρικοί κόμβοι μετακίνησης). Ο χρήστης θα παίρνει και θα αφήνει το ποδήλατο σε ειδικές θέσεις.

4. Συνεργασία με ποδηλατικές οργανώσεις. Διατήρηση της επαφής και συνεχής ανταλλαγή απόψεων με τη δική μας ή/και άλλες οργανώσεις και άτομα που έχουν ιδία πείρα από την πραγματικότητα των συνθηκών που αντιμετωπίζουν οι ποδηλάτες της Αθήνας. Υπάρχει ένας μεγάλος κατάλογος από ζητήματα τα οποία μπορούν να κρίνουν τη διαφορά ανάμεσα στην απόλυτη επιτυχία ή αποτυχία ενός μέτρου ή έργου. Άρα η ανταλλαγή απόψεων με τους εμπλεκόμενους κάθε φορά είναι σημαντική για την αποφυγή λαθών.
[...]

Δεν γνωρίζω βέβαια αν και τι απαντήσεις τους δόθηκαν.

Βρήκα κι αυτό για όποιον ενδιαφέρεται.

Επίσης σήμερα έλυσα και την απορία μου τι συμβαίνει με τα ποδήλατα και τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Ανακάλυψα λοιπόν πως αυτό που ισχύει τώρα είναι ότι επιτρέπονται σε ΗΣΑΠ και Τράμ εκτός από ώρες αιχμής, ενώ στο μετρό απ' ότι κατάλαβα επιτρέπονται μόνο τα αναδιπλούμενα ποδήλατα.

Είναι μάλιστα αίτημα των ποδηλατιστών να επιτραπεί η μεταφορά των ποδηλάτων με το μετρό, όπως συμβαίνει στις άλλες Ευρωπαϊκές πόλεις.

Για αντιπαραβολή, σας αναφέρω τι συμβαίνει εδώ. Στο μετρό του Λονδίνου λοιπόν τα αναδιπλούμενα ποδήλατα μεταφέρονται παντού και πάντα, ενώ για τα μη αναδιπλούμενα υπάρχουν μικροί περιορισμοί. Σε μερικές βασικές γραμμές, όπως η Circle και η Metropolitan, επιτρέπεται η μεταφορά ποδηλάτου εκτός από τις ώρες αιχμής (7.30-9.30, 16.00-19.00). Καθόλου άσχημα. Αν και γενικά οι σταθμοί εδώ έχουν αρκετές σκάλες, οπότε δεν ξέρω κατά πόσο το επιχειρούν οι ποδηλάτες. Στα λεωφορεία επίσης μπορείς να μεταφέρεις αναδιπλούμενο ποδήλατο. Θα μου πεις εδώ έχουνε άλλα κι άλλα, γιατί να χρειαστεί να μεταφέρεις το ποδήλατο με το μετρό; Anyway.

Τι άλλο διάβασα στη μικρή μου αυτή αναζήτηση;

Ένα άρθρο της Δήμητρας Κουζή στην Καθημερινή (10/9/05) με τίτλο Ποδήλατο στην Αθήνα; Γιατί όχι; Ένα μικρό απόσπασμα:

Φυσικά και κάνω ποδήλατο στην Αθήνα. Και δεν είμαι η μόνη που παρκάρει στο διαμέρισμα! Μαζί μου κυκλοφορούν και αρκετοί άλλοι. Πού κινούμαι; Μένω κοντά στο άλσος Παγκρατίου και το χρησιμοποιώ για τις αποστάσεις στο κέντρο. Να πάω στην Πλ. Μαβίλη, μέχρι το Γκάζι ή το Μουσείο Μπενάκη στην Πειραιώς, στο Θησείο για καφέ, για ψώνια στην Ερμού, για δουλειές στην αγορά και στο Σύνταγμα αλλά και σε φίλους στα Πετράλωνα και στου Μακρυγιάννη. Ξέρω κι άλλους που δεν έχουν καν αυτοκίνητο και το χρησιμοποιούν ως αποκλειστικό μέσο μετακίνησης αλλά και αρκετούς που πάνε και στον Υμηττό και κάνουν φανταστικές διαδρομές στα μονοπάτια του. Ναι η Αθήνα έχει αρκετές ανηφόρες, αλλά τα ποδήλατα έχουν πλέον τόσες πολλές ταχύτητες που ανεβαίνουν και σε τοίχους!

Δεν είναι τρελό, είναι βολικό ειδικά όταν γίνεται συνδυαστικά με τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς όπως το μετρό ή το τρένο - με το οποίο μπορείτε και να το μεταφέρετε, αλλά και με ολίγον ποδαρόδρομο όταν τα φυσικά εμπόδια (κάδοι, κολωνάκια, τραπεζοκαθίσματα, αυτοκίνητα παρκαρισμένα) είναι ανυπέρβλητα. Το ποδήλατο είναι το πιο βολικό μέσο για τις μικρές αποστάσεις -τις μέχρι 5 χλμ.- που είναι και οι περισσότερες! Είναι ο πιο γρήγορος (πας σταθερά με 15 - 20 χλμ. την ώρα) και φτηνός ενεργητικός τρόπος μετακίνησης. Δεν ρυπαίνεις, δεν κάνεις θόρυβο, δεν πήζεις ποτέ και κάνεις τη γυμναστική σου. Oλα τα παραπάνω βοηθάνε στο να διώχνεις το στρες, αφού και στον δακτύλιο κυκλοφορείς, και δεν ψάχνεις για παρκάρισμα, και δεν πληρώνεις έξοδα συντήρησης, ούτε καύσιμα ούτε πάρκινγκ ούτε κλήσεις! Η χρήση του ποδηλάτου ανακουφίζει με λίγα λόγια την πόλη και τους συνανθρώπους μας! Αφενός ο ποδηλάτης δεν χρησιμοποιεί άλλο όχημα και αφετέρου η μετακίνηση με ποδήλατο μπορεί να γίνει σε ένα τμήμα του δικτύου δρόμων της πόλης που οι οδηγοί αυτοκινήτων αποφεύγουν (στενοί δρόμοι με συχνές διασταυρώσεις).

Φυσικά και θέλει προσοχή. Ως ποδηλάτης στην Αθήνα δεν έχεις δικό σου χώρο, οι αυτοκινητιστές σε βλέπουν σαν επικίνδυνο παράσιτο, ενίοτε μάλιστα σου κορνάρουν να πας στην άκρη, τα μηχανάκια ως ανταγωνιστή με αποτέλεσμα να μαρσάρουν επιδεικτικά και οι πεζοί -έκπληκτοι- λες και έχουν δει ούφο. Από την άλλη επειδή πας αργά στην χειρότερη προλαβαίνεις στην ανάγκη πριν πέσεις (φτου, κούφια η ώρα) να κατέβεις, ενώ μια κόρνα νταλίκας βοηθάει επίσης!

Επίσης η αναζήτησή μου με ταξίδεψε στην Καρδίτσα, μια πόλη απ' ότι διάβασα έχει πιλοτικά εισάγει τους ποδηλατόδρομους στην συγκοινωνιακή πραγματικότητα της πόλης. Πολύ ενδιαφέρον.

Βρήκα τέλος και την πρωτοβουλία «Η Πόλη μου με Ποδήλατο» η οποία είναι έργο οκτώ ΜΚΟ σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς η οποία…

[...]παρέχει ομαδικές εξορμήσεις με ποδήλατο τόσο στους Δημότες, όσο και στους επισκέπτες των πόλεων, έτσι ώστε να γνωρίσουν από κοντά τα περιβαλλοντικά, πολιτιστικά και ιστορικά αξιοθέατά τους. Το κύριο μέσο μεταφοράς των συμμετεχόντων είναι το ποδήλατο, ένα οικολογικό και ευέλικτο μέσο μεταφοράς. Οι οδηγοί των ομαδικών διαδρομών είναι εκπαιδευμένοι εθελοντές και εθελόντριες, μέλη των ΜΚΟ και από ένα σημείο αφετηρίας αναλαμβάνουν να ξεναγήσουν τους συμμετέχοντες στην κάθε πόλη, σε μια διαδρομή περίπου μιάμισης ώρας. Η συμμετοχή, όπως επίσης και η διάθεση των ποδηλάτων είναι ΔΩΡΕΑΝ για όλους τους πολίτες.

Αυτά για τώρα.

Προσωπικά τα βρήκα όλα πολύ ενδιαφέροντα και θα προσπαθήσω να παρακολουθώ το θέμα. Το μόνο που εύχομαι είναι να μην ξενερώσω όταν επιστέψω. Γιατί καλά όλα αυτά όταν τα διαβάζεις σε μια οθόνη και ενώ βρίσκεσαι κάπου που πράγματι συμβαίνουν αυτά που διαβάζεις, αλλά πολλές φορές η πραγματικότητα σου δίνει χαστούκια που σε βγάζουν από το όνειρο πολύ άγαρμπα. Ελπίζω ή το χαστούκι να μην είναι τόσο δυνατό, ή να καταφέρω να συνέλθω και να το προσπαθήσω.