Ήταν πρώτη Απριλίου...

Ήταν πρώτη Απριλίου
της Ε.Ο.Κ.Α. η αρχή
που ακούστηκε στην Κύπρο
η φωνή του Διγενή.

Και στον ήχο της φωνής του
έτρεξεν η Λεβεντιά
για ν' αρχίσουνε τη δράση
εις της Κύπρου τα βουνά.
[...]

Ήταν πρώτη Απριλίου του 1955 λοιπόν όταν άρχιζε στην Κύπρο ο ένοπλος απελευθερωτικός αγώνας της Ε.Ο.Κ.Α. (Εθνική Οργάνωση Κυπρίων Αγωνιστών) για την απαλλαγή από τον Βρετανικό ζυγό. Υπό την καθοδήγηση του στατηγού Γεώργιου Γρίβα (ευρέως γνωστό με το ψευδώνυμο Διγενής) και με πολιτικό ηγέτη τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο (αργότερα πρώτο Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας) ο αγώνας της Ε.Ο.Κ.Α. έληξε το 1959 με τη συμφωνία της Ζυρίχης και την ανεξαρτησία της Κύπρου τον Αύγουστο του 1960.

Κατά τη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα οι Βρετανοί κατασκεύασαν στις Κεντρικές Φυλακές της Λευκωσίας ένα μικρό κοιμητήριο που έμεινες στην Ιστορία με την ονομασία "Φυλακισμένα Μνήματα".

Βρίσκεται μέσα από τους τοίχους της φυλακής, δίπλα στα κελιά των μελλοθανάτων και την αγχόνη. Με απόφαση του τότε Κυβερνήτη Τζων Χάρτινγκ εκεί θάβονταν οι απαγχονισμένοι αγωνιστές και άλλες ηγετικές μορφές της ΕΟΚΑ, από φόβο μετατροπής των κηδειών τους σε συλλαλητήρια και διαδηλώσεις.

Απαγχονίσθηκαν εννιά αγωνιστές, ηλικίας 19-24 ετών.

Μιχαλάκης Καραολής
Ανδρέας Δημητρίου
Ιάκωβος Πατάτσος
Ανδρέας Ζάκος
Χαρίλαος Μιχαήλ
Μιχαήλ Κουτσόφτας
Στέλιος Μαυρομμάτης
Ανδρέας Παναγίδης
Ευαγόρας Παλληκαρίδης.

Αναπαύονται μαζί τους ακόμα τέσσερεις αγωνιστές που σκοτώθηκαν στο πεδίο της μάχης. Οι
Μάρκος Δράκος
Γρηγόρης Αυξεντίου
Στυλιανός Λένας
Κυριάκος Μάτσης.

Η κηδεία και ταφή γινόταν χωρίς να παρευρίσκεται κανένας Ελληνοκύπριος, ούτε συγγενής ή φίλος. Οι συγγενείς προσκύνησαν τους τάφους των παιδιών τους μετά το τέλος του αγώνα.

Η επιγραφή στον τοίχο του κοιμητηρίου γράφει

"Τ' αντρειωμένου ο θάνατος, θάνατος δε λογιέται".

Και έξω, σε μία πλάκα...

Και τη μνήμη σας το Έθνος Χαιρετά γονατιστό.

Διαβάστε επίσης αν θέλετε το Εγερτήριο Σάλπισμα, το ποίημα με το οποίο αποχαιρέτησε τους συμμαθητές του ο 17 χρονος Ευαγόρας Παλληκαρίδης φεύγοντας για να ενταχθεί στις δυνάμεις της Ε.Ο.Κ.Α.. Ένα χρόνο μετά ήταν ο τελευταίος αγωνιστής που απαγχονιζόταν. Ο τάφος του βρίσκεται στα Φυλλακισμένα Μνήματα, δίπλα σ' αυτόν του Σταυραετού του Μαχαιρά Γρηγόρη Αυξεντίου, τον υπαρχηγό της οργάνωσης, τον οποίον έκαψαν ζωντανό στο κρυσφήγετό του στο βουνό μετά από μάχη ωρών κι αφού είδαν οτι δε μπορούσαν να τον σκοτώσουν ή να τον κάνουν να παραδοθεί.

Συγνώμη που ίσως σας... μαύρισα λίγο την ψυχή, αλλά νομίζω πως οφείλουμε να θυμόμαστε και να τιμούμε.


Καλό μήνα!


Έγραψαν επίσης:
JF - Επέα Πτερόεντα: Πες το ψέμματα!!